Kontrola trakcji i stabilizacja toru jazdy - ASR, ESP - czym są i do czego służą te systemy?

Kategoria: bezpieczna jazda z devil-cars.pl

ESP (Electronic Stability Programme) to technologia ratująca życie - ale co właściwie robi i czym się różni od ASR? Czy terminy te można stosować wymiennie?

ESP

Od 2014 każdy nowy samochód sprzedawany w Unii Europejskiej musi być wyposażony w system ESP, choć można go znaleźć nawet w autach sprzed 2000 roku. System ten zamontowano po raz pierwszy w 1995 roku w Mercedesie S600 Coupe. Wynalazek stał się na tyle przełomowy, że już rok później trafił do aut BMW, Lexusa i Cadillaca.

W niektórych autach system ten nazwany jest nieco inaczej - ESC (Electronic Stability Control). Zasada działania jest jednak taka sama. ESP i ESC to systemy elektroniczne stabilizujące tor jazdy po wpadnięciu w poślizg.

Badania przeprowadzone w WIelkiej Brytanii wykazały, że w samochodzie z ESP ryzyko udziału w śmiertelnym wypadku na drodze zmniejsza się o 25% w porównaniu do auta bez systemu.

ASR - Kontrola trakcji - czy to to samo co ESP?

Nie! Kontrola trakcji i ESP to powiązane systemy, lecz mają inne zadania. Kontrola trakcji (ASR - Acceleration Slip Regulation) - zapobiega poślizgowi kół podczas gwałtownego przyspieszania. Działaniem bardziej przypomina ABS, tyle że w odwrotną stronę. ESP natomiast kontroluje kierunek pojazdu, a w razie potrzeby wspomaga się też kontrolą trakcji (ASR).

Kontrola trakcji - jak działa ASR?

Układ ASR cały czas kontroluje prędkość obrotową kół. Gdy różnica prędkości obrotowych pomiędzy kołami przekroczy dopuszczalną wartość, system zmniejszy moment napędowy dostarczany do napędzanych kół. Nowoczesne systemy korzystają też z pomocy układu hamulcowego, dzięki któremu spowalniają “niesforne” koło. 

Spowolnienie koła, które utraciło przyczepność nie spowalnia całego auta - wręcz przeciwnie. Kręcące się w miejscu koło odzyskuje przyczepność, dzięki czemu auto może jechać dalej.

Jak działa ESP?

ESP działa wspólnie z system zapobiegającym blokowaniu kół podczas hamowania (ABS) i systemem kontroli trakcji (ASR, TCS, TC). Zadaniem ESP jest ciągłe monitorowanie kąta skrętu kierownicy w odniesieniu do rzeczywistego kierunku jazdy. ESP mierzy prędkość każdego koła, kąt odchylenia i kąt skrętu 25 razy na sekundę. W ten sposób ESP rekompensuje błędy kierowcy, które mogłyby zaburzyć dynamikę poprzeczną, podczas gdy ABS i ASR robią to samo w odniesieniu do dynamiki wzdłużnej. 

Gdy samochód traci przyczepność boczną, a przód lub tył przesuwają się na boki, ESP reaguje, łagodząc przyczynę poślizgu. W razie potrzeby zmniejsza moc i stosuje indywidualne hamulce, zmuszając samochód do podążania za kątem skrętu kierownicy.

Gdy kontrolka ESP świeci się chwilowo, oznacza to, że system właśnie działa. Jeśli świeci się cały czas, moźe oznaczać to awarię ESP lub jego celowe wyłącznie przez kierowcę.

Czytaj również: Co oznaczają kontrolki w samochodzie?

Kiedy można wyłączyć kontrolę trakcji? 

Producenci nie zalecają wyłączania systemu kontroli trakcji podczas codziennej jazdy. ASR można wyłączyć podczas prób sportowych na zamkniętym torze wyścigowym oraz w sytuacjach, gdy ciągle nie mamy przyczepności. Mowa tu o jeździe zimą w głębokim śniegu, czy latem w błocie lub śliskim piasku, albo w terenie. Inną sytuacją jest konieczność wyjechania z zaspy śnieżnej czy błota.

Polecamy również ten film:

Dzięki za przeczytanie artykułu. Jesteś fanem motoryzacji i szybkich samochodów? Sprawdź naszą ofertę przejażdżek po torach w całej Polsce. Kliknij obrazek i sprawdź ceny oraz dostepność przejazdów!