Rozstaw śrub na feldze – wszystko, co musisz wiedzieć

Kategoria: Poradniki

Szukasz nowych felg do swojego samochodu, bo chcesz poprawić jego wygląd lub po prostu zmienić stare stalówki na coś ciekawszego? A może potrzebujesz dodatkowego kompletu obręczy do opon zimowych albo letnich? Niezależnie od tego, co Cię skłania do zakupu nowych felg, szybko zetkniesz się z tematem rozstawu śrub. Bez odpowiednio dobranego rozstawu śrub wymarzone felgi mogą okazać się bezużyteczne – nie będą pasować do piasty lub będą wymagać kosztownych przeróbek, których nikt nie poleca.

W tym artykule wyjaśnimy Ci, czym jest rozstaw śrub, dlaczego jest tak ważny przy wymianie lub zakupie felg, oraz w jaki sposób możesz go samodzielnie zmierzyć. Odpowiemy też na pytanie, czy informacje o rozstawie śrub znajdziesz na samej feldze. Jeśli chcesz uniknąć nietrafionych zakupów i mieć pewność, że nowe „koła” będą idealnie pasować do Twojego auta, zapraszamy do lektury!

Co to jest rozstaw śrub?

Rozstaw śrub (ang. PCD – Pitch Circle Diameter) to nic innego jak średnica okręgu, na którym rozłożone są otwory montażowe w feldze. Innymi słowy, jeżeli mamy felgę z czterema, pięcioma czy sześcioma otworami śrub, wszystkie te otwory znajdują się na obwodzie teoretycznego koła, którego środek pokrywa się ze środkiem felgi. Rozstaw śrub określamy najczęściej w milimetrach (np. 5×114,3 oznacza pięć otworów rozmieszczonych na okręgu o średnicy 114,3 mm).

Przy zmianie felg jest to parametr krytyczny – felga o niepasującym rozstawie śrub do piasty danego auta po prostu nie będzie się dała bezpiecznie zamontować lub wymagać będzie niezalecanych przeróbek. Niewłaściwe dopasowanie może prowadzić do drgań, szybszego zużycia opon i elementów zawieszenia, a w skrajnych przypadkach nawet do urwania koła.

Czy na feldze jest napisany rozstaw śrub?

Wiele osób szukających szybkiej odpowiedzi na to pytanie liczy, że znajdzie takie informacje na rancie felgi lub wewnątrz jej ramion. Rzeczywiście, wielu producentów umieszcza oznaczenia na felgach, na przykład:

• Model felgi,
• Jej szerokość,
• Średnicę (np. 17 cali, 18 cali),
• ET (offset),
• Oraz właśnie rozstaw śrub.

Jednak w praktyce nie jest to regułą. Gdzie na feldze jest napisany rozstaw śrub? Najczęściej oznaczenie to jest wybite lub wytłoczone z tyłu felgi, na jej wewnętrznej stronie – czasem między ramionami, czasem w okolicach piasty. Bywa jednak, że producent umieszcza jedynie część informacji (np. tylko szerokość i średnicę, ewentualnie ET), a rozstaw śrub pomija. Dlatego jeśli nie możemy odczytać tego parametru z felgi, trzeba go po prostu zmierzyć albo poszukać w katalogach producenta.

W sklepach internetowych i katalogach z felgami rozstaw śrub jest niemal zawsze podawany w formacie np. 5×112, 4×100 czy 5×114,3. Jeśli więc masz dostęp do szczegółowych danych felgi (np. w dokumentacji), dowiesz się szybko, jaki to rozstaw. Natomiast jeśli szukasz go „na żywo” i nie ma go na samej feldze, pomiar pozostaje najlepszą opcją.

Najpopularniejsze rozstawy śrub na feldze

Producenci samochodów stosują różne rozstawy śrub w zależności od modelu, klasy pojazdu czy rocznika. Dość często spotykanymi rozstawami są:

• 4×100 – popularny w starszych modelach Hondy, Opla, BMW E30, niektórych Renault czy Mazd.
• 4×98 – często spotykany w samochodach koncernu Fiat (Fiat, Alfa Romeo, Lancia).
• 5×100 – w starszych modelach Volkswagena i Subaru.
• 5×112 – standard w nowszych autach VAG - Volkswagenach, Audi, Seatach, Skodach i Mercedesach.
• 5×114,3 – stosowany szeroko w samochodach japońskich (m.in. Toyota, Nissan, Honda).
• 5×120 – popularny w BMW i niektórych modelach Chevroleta.

Oczywiście rozstawów śrub jest znacznie więcej (np. 6×139,7 w samochodach terenowych), ale powyższe to najczęstsze przykłady, z jakimi spotyka się przeciętny kierowca. Jeśli zastanawiasz się, jak sprawdzić rozstaw śrub w swoim samochodzie, zacznij od instrukcji pojazdu lub bazy danych on-line. Możesz też przeprowadzić pomiar samodzielnie.

Jak zmierzyć rozstaw śrub w feldze?

Pora na kluczowe pytanie: „Jak zmierzyć rozstaw śrub w feldze?” Pomiar jest stosunkowo prosty, choć trzeba tu uważać na metodę, zwłaszcza gdy otworów jest pięć. Poniżej znajdziesz instrukcję krok po kroku.

1. Pomiar rozstawu śrub w feldze z 4 lub 6 otworami

Te przypadki są najłatwiejsze. Załóżmy, że masz felgę z czterema otworami (4×…) lub sześcioma (6x…).

• Krok 1. Przygotuj narzędzia
  Potrzebna będzie suwmiarka, ewentualnie miarka krawiecka czy linijka (choć suwmiarka zapewni dokładniejszy pomiar).
• Krok 2. Zmierz odległość
  Zmierz w linii prostej środek jednego otworu do środka drugiego otworu, który leży dokładnie naprzeciwko. Otrzymany wynik w milimetrach to właśnie średnica okręgu PCD. Możesz też wykonać pomiar od wewnętrznej krawędzi jednego z otworów do zewnętrznej krawędzi drugiego - wynik będzie taki sam.
• Krok 4. Odczytaj wynik
  Jeśli pomiar wynosi na przykład 100 mm, to rozstaw śrub oznaczysz jako 4×100.
• Krok 5. Sprawdź jeszcze raz
  Dla pewności możesz również zmierzyć inne przeciwległe otwory. Jeśli wartości się pokrywają, masz pewność co do wyniku.

2. Jak zmierzyć rozstaw śrub w feldze na 5 otworów?

Gdy w grę wchodzi 5 otworów (5×…), pomiar jest odrobinę trudniejszy, bo żadne dwa otwory nie leżą dokładnie naprzeciwko siebie. 

Najpopularniejsza i najprostsza metoda to:

• Mierzysz odległość w linii prostej pomiędzy środkami dwóch sąsiadujących ze sobą otworów i mnożysz wynik przez odpowiedni współczynnik (dla 5-śrubowego jest to ok. 1,7012).
• Zmierzona przez ciebie odległość reprezentuje bok wirtualnego pięciokąta wewnątrz koła przechodzącego przez każdy otwór. Mnożąc długość tego boku przez współczynnik otrzymasz przybliżoną średnicę koła, czyli wartość rozstawu śrub.

Druga metoda wymagająca większej liczby pomiarów:

• Musisz zmierzyć trzy odległości. Pierwsza z nich (A) to średnica otworu centralnego w feldze. Druga (B) to średnica otworu pod śrubę do felgi. Trzecia (C) to odległość od krawędzi otworu centralnego do krawędzi otworu pod śrubę do felgi.
• Uzyskane wartości podstaw do wzoru A + B + (C x 2)

Trzecia metoda: użycie dedykowanej miarki PCD

Do pomiaru rozstawu śrub w feldze na 5 otworów możesz też użyć dedykowanej miarki PCD (można ją znaleźć w sklepach motoryzacyjnych). Alternatywnie, dokładna suwmiarka i kalkulator PCD w internecie rozwiążą sprawę równie dobrze.

3. Jak zmierzyć rozstaw śrub felgi w praktyce?

Zdarza się, że nie masz dostępu do internetu ani do profesjonalnego narzędzia. Wtedy przydaje się sprawdzona metoda na „oko” i kalkulator:

1. Wybierz dwa sąsiadujące otwory (przy 5 otworach).
2. Zmierzoną odległość między ich środkami zanotuj w milimetrach (np. 65 mm).
3. Pomnóż ten wynik przez odpowiedni współczynnik zależny od liczby śrub:
• Przy 5 otworach ~1,7012
• Przy 6 otworach ~1,154
4. Otrzymujesz przybliżony wynik rozstawu śrub PCD.

Jeśli uzyskany wynik to ok. 110,6 mm, prawdopodobnie oznacza to rozstaw śrub 5×110, bo producenci w większości przypadków stosują rozstawy w dość „okrągłych” wartościach (np. 5×108, 5×110, 5×112, itd., choć istnieją wyjątki jak np. 5×114,3).

Gdzie znaleźć rozstaw śrub na feldze i jak odczytać te dane?

Gdzie znaleźć rozstaw śrub na feldze? Teoretycznie informacje mogą być wybite od wewnętrznej strony felgi. Czasem jednak producent ogranicza się jedynie do takich parametrów jak:

• Średnica (np. 16, 17 cali),
• Szerokość (np. 6.5J, 7J),
• ET (np. ET35, ET45).

Zdarza się, że oznaczenie rozstawu śrub (np. 5×112, 4×100) także jest wytłoczone, ale bywa ukryte pod brudem. Jeżeli go nie ma, najprościej i najszybciej:

1. Zajrzyj do katalogu producenta felg lub sprawdź stronę internetową – często w wyszukiwarce typu „dobór felg” po marce i modelu auta można odnaleźć właściwy rozstaw.
2. Zmierz ręcznie zgodnie z metodami opisanymi wyżej.

Jak odczytać rozstaw śrub na feldze? Jeśli jest wytłoczony na obręczy, powinien mieć format „4×100”, „5×114,3” itd. Pierwsza liczba oznacza liczbę otworów, druga – średnicę okręgu, na którym te otwory się znajdują (czasem jest to ułamek, np. 114,3 mm).

Sposoby na sprawdzenie rozstawu śrub

Jeśli stoisz przed wyborem felg do swojego samochodu lub chcesz sprzedać stare felgi i musisz ustalić, do jakich marek i modeli aut będą pasować, konieczne będzie sprawdzenie rozstawu śrub. Możesz to zrobić na kilka sposobów:

1. Skorzystać z dokumentacji lub bazy danych on-line:
   Wpisz w Google: marka, model, rocznik + „rozstaw śrub”, a prawdopodobnie znajdziesz precyzyjną informację (np. Audi A4 B8: 5×112).
2. Sprawdzić tabliczkę znamionową lub instrukcję:
   Niektóre auta mają tabliczki z informacjami na temat felg i opon dopuszczonych przez producenta. W instrukcji użytkownika często jest sekcja poświęcona kołom, choć nie zawsze podawane są wszystkie parametry (np. PCD).
3. Odczytać oznaczenie na feldze:
   O ile producent takowe zamieścił.
4. Samodzielnie zmierzyć:
   Opisywaliśmy powyżej. Pamiętaj o dokładności.
5. Skonsultować się z serwisem lub sklepem motoryzacyjnym:
   Sprzedawcy felg mają dostęp do katalogów i szybko ustalą, jaki masz rozstaw.

Na co zwrócić uwagę oprócz rozstawu śrub?

Dobór odpowiednich felg to nie tylko kwestia rozstawu śrub. Co jeszcze warto wziąć pod uwagę?

1. Średnica osadzenia (center bore) – otwór centrujący felgi (tzw. otwór centralny). Felga musi idealnie pasować na piastę, w przeciwnym razie trzeba zastosować pierścienie centrujące.
2. Offset (ET) – określa, jak daleko krawędź felgi wystaje na zewnątrz lub chowa się w nadkolu. Nieprawidłowe ET może skutkować ocieraniem o zaciski hamulcowe lub błotniki.
3. Szerokość felgi (np. 7J, 8J) – decyduje o tym, jak szeroka może być opona.
4. Rodzaj śrub lub nakrętek – czasem stosuje się śruby stożkowe, czasem kuliste, a jeszcze w innych przypadkach specjalne nakrętki.
5. Stan techniczny felgi – przy zakupie używanych dokładnie sprawdź, czy nie ma pęknięć czy skrzywień.

Czy warto kombinować z felgami o innym rozstawie?

Zdarza się, że ktoś znajdzie wymarzone felgi, ale z nieco innym rozstawem śrub niż fabryczny. Czy można coś z tym zrobić? Odpowiedź jest prosta: odradzamy takie rozwiązania. Istnieją co prawda dystanse adaptacyjne i różnego rodzaju przeróbki (np. roztaczanie otworów), ale wiążą się one z ryzykiem. Każda modyfikacja ingerująca w fabryczne parametry mocowania koła może osłabić konstrukcję, a to w efekcie prowadzi do niebezpiecznych sytuacji na drodze.

Jeśli już decydujesz się na nietypowe felgi, koniecznie skonsultuj to z profesjonalnym warsztatem wyspecjalizowanym w temacie. Najlepiej jednak postawić na felgi w stuprocentowo właściwym rozstawie i parametrach zalecanych przez producenta samochodu.

Podsumowanie

Mamy nadzieję, że dzięki temu artykułowi na blogu Devil-Cars wiesz już, gdzie znaleźć rozstaw śrub na feldze, jak sprawdzić rozstaw śrub, oraz jak zmierzyć rozstaw śrub w feldze zarówno przy 4, jak i 5 otworach. Prawidłowy wybór felg to nie tylko wygląd, ale przede wszystkim bezpieczeństwo i optymalna praca zawieszenia. Warto więc zawsze dopilnować, by parametry felgi były zgodne z wymaganiami producenta auta.

Jeśli szukasz więcej motoryzacyjnych ciekawostek, porad i inspiracji – zapraszamy do kolejnych wpisów na blogu Devil-Cars! Zapraszamy też do skorzystania z naszej oferty przejazdów sportowymi samochodami na torach. Szerokiej drogi!